lano - wełna, oleum - olej

Łacińskie pochodzenie nazwy 'lanolina' to nie przypadek. Te dwa słowa kryją w sobie bowiem sekret substancji, która towarzyszy nam od setek lat. Jej nazwa oznacza po prostu "wełniany olej". Lanolina to naturalna substancja woskowa wydzielana przez gruczoły owiec. A dokładniej - powstaje w gruczołach łojowych znajdujących się u podstawy każdego włosa wełny owczej. Te mikroskopijne fabryki produkują około 10-15% masy całej wełny, a proces ten jest całkowicie naturalny i ciągły - każda owca produkuje lanolinę przez całe swoje życie, odnawiając tę ochronną warstwę z każdym nowym cyklem wzrostu wełny. Lanolina nadaje wełnie tłustawy charakter i ma funkcje ochronne. Ta woskowa substancja o złożonym składzie chemicznym zawiera różne związki takie jak estry kwasów tłuszczowych, alkohole i sterole. Jej konsystencja przypomina miękki wosk lub gęsty krem, a kolor waha się od żółtego po brązowy, w zależności od stopnia oczyszczenia.

W czym lanolina pomaga owcom?

Natura rzadko tworzy coś bez konkretnego celu i potwierdza się to również w przypadku lanoliny. To naturalny płaszcz przeciwdeszczowy - tworzy wodoodporną warstwę na wełnie i chroni zwierzę przed wilgocią. Lanolina tworzy na każdym włosku wełny mikroskopijną powłokę, która skutecznie odpycha wodę. Dodatkowo dzięki właściwościom antyseptycznym zapobiega infekcjom. Składniki aktywne lanoliny tworzą niesprzyjające środowisko dla mikroorganizmów chorobotwórczych. A na koniec jeszcze bardzo ważna rzecz - wspomaga regulację temperatury oraz nawilża i chroni skórę owiec przed wysuszeniem. Lanolina działa dwukierunkowo - w zimie wspiera tworzenie izolacyjnej warstwy, która zatrzymuje ciepło ciała, a latem chroni przed upałami. Dodatkowo nieustannie nawilża skórę.

Dwa słowa o historii odkrycia i wykorzystania lanoliny

Lanolina to przede wszystkim produkt uboczny produkcji wełny. Pierwsze wzmianki o jej pozyskaniu sięgają starożytnej Grecji, 700 lat p.n.e! Już wtedy wiedziano, że ta substancja ma właściwości lecznicze i jest doskonałym kosmetykiem, choć nie rozumiano jeszcze jej złożonej struktury chemicznej. W latach 80-tych XIX wieku opracowano skuteczny proces oczyszczania lanoliny, co pozwoliło na produkcję na dużą skalę. Przełom nastąpił dokładnie w 1882 roku, kiedy niemiecki chemik Otto Braun opracował pierwszą skuteczną metodę oczyszczania lanoliny z zanieczyszczeń organicznych i mineralnych. Jego proces pozwolił na otrzymanie czystej, bezwonnej lanoliny o stałej jakości. To właśnie wtedy stała się ona cennym surowcem przemysłowym. 

W tych czasach nazwa "lanolina" była objętym patentem znakiem towarowym! Niemieccy chemicy byli tak dumni ze swojego odkrycia, że zarejestrowali nazwę "lanolina" jako chroniony znak towarowy. Dopiero na początku XX wieku nazwa stała się powszechnie dostępna, co przyspieszyło rozwój przemysłu lanoliny na całym świecie.

Współczesne zastosowanie lanoliny

Jak myślicie, do czego lanolina była i jest wykorzystywana? Odpowiedź może zaskoczyć - lanolina znajduje się w znacznie większej liczbie produktów, niż można by przypuszczać.

KOSMETYKI z lanoliną

Lanolina natłuszcza i jest doskonałym emolientem. Znajdziecie ją w swoich kremach, pomadkach, szamponach, odżywkach... Dlaczego? Ponieważ stanowi naturalną barierę ochronną i zapewnia długotrwałe nawilżenie. Jest bardzo cennym składnikiem kosmetyków - widnieje w składach kremów do rąk (szczególnie tych dla bardzo suchej skóry), pomadek ochronnych, balsamów do ciała, czy kosmetyków do pielęgnacji włosów.

Lanolina to także składnik hipoalergiczny, znajduje więc zastosowanie w kosmetykach dla niemowląt od 1 dnia życia. To znany komponent emolientów dla dzieci z atopowym zapaleniem skóry, kremów do przewijania czy delikatnych szamponów dla najmłodszych.

FARMACEUTYKI z lanoliną

Lanolina wspomaga gojenie ran. To dobry nośnik dla witamin i składników aktywnych, jest więc częstą składową maści i kremów. Jej zdolność do tworzenia okluzyjnej warstwy na skórze przyspiesza gojenie ran, utrzymując optymalne środowisko wilgotnościowe. Jednocześnie jej właściwości pozwalają na efektywne dostarczanie substancji czynnych bezpośrednio do miejsca potrzebującego leczenia. Dlatego maści na bazie lanoliny są szczególnie skuteczne w leczeniu egzemy, łuszczycy, oparzeń słonecznych i innych schorzeń skóry. Dermatolodzy często przepisują preparaty z lanoliną jako pierwszą linię leczenia suchej i podrażnionej skóry.

Z lanoliny produkuje się witaminę D! To jedna z mniej znanych właściwości. Zawarte w lanolinie naturalne sterole, po odpowiednim przetworzeniu, mogą zostać przekształcone w witaminę D3 (cholekalcyferol). To doskonały przykład tego, jak natura dostarcza nam rozwiązań, o których wcześniej nawet się nam nie śniło!

PRZEMYSŁ a lanolina

Lanolina to wyjątkowo skuteczny środek smarny oraz zapobiegający korozji. W przemyśle znalazła także dość niespodziewane zastosowania... Jej naturalne właściwości przeciwkorozyjne sprawiają, że jest używana do ochrony metalowych elementów w środowisku morskim - od elementów jachtów po instalacje na platformach wiertniczych. Jako środek smarny lanolina przewyższa wiele syntetycznych alternatyw, szczególnie w aplikacjach wymagających stabilności i odporności na temperatury.

Lanolina, czyli o tym, że najlepsze innowacje pochodzą z natury

Od starożytnych Greków po nowoczesne laboratoria badawcze - lanolina przeszła niezwykłą drogę od produktu ubocznego po niezbędny składnik setek produktów codziennego użytku. Ta skromna substancja z owczej wełny udowadnia, że siła natury jest nie do podrobienia.